LIBROS PARA VOLVER A LER

AS MIL E UNHA NOITES

Tal como anunciaba no meu primeiro achegamento ao lector, dende este blog, vou intentar traer á memoria a lembranza dalgunhas das miñas lecturas que, co paso do tempo, seguen aínda a estimular a miña curiosidade. Quero adiantar que non intento ningunha orde determinada, deixándome levar en cada momento polo título ou autor que primeiro me veña á cabeza. Tampouco pretendo establecer ningún tipo de xerarquía entre os autores e obras que o meu capricho queira seleccionar. Sempre fun partidario da denostada "crítica de escaparate". Simplemente, ignoro ou esquezo aquilo que non me gusta. Podo, de certo, ofrecerlle a quen queira escoitarme, ou lerme, as vantaxes do camiño que en cada caso eu andiven como lector; pero, en absoluto, coa intención de que tal ofrecemento poida suxerirlle a renuncia do seu propio.
Teño a seguranza de que o primeiro libro que eu lin ou, polo menos, o primeiro que me causou unha fonda impresión foi, sorprendentemente, unha edición hispanoamericana de Las mil y una noches. Aínda que parece que non se trata, nin moito menos, dun caso único. Dende logo, o meu pai, que tiña as súas dificultades para ler, sempre amosou unha enorme curiosidade por libros como este ou por outros non menos sorprendentes, como O Antigo Libro do Sâo Cipriano, Os tesouros de Galicia, Maxia negra, un voluminoso libro de química e 2000 Proedimientos Industriales Al Alcance De Todos de Formoso, que gardaba na hucha na que os veciños gardaban o trigo para faceren as filloas do Antrido.
Para poder saber que segredos gardaban tales libros tiven que me facer o enfermo durante moitos domingos aproveitando o tempo que meus pais e meus irmáns
me deixaban só mentres eles ían á misa. Como se roubara, achegábame ao misterio daqueles libros que meu pai escondía con tanto coidado para descubrir os segredos que se disimulaban nas súas páxinas. A manía de miña nai por mudar de sitio as chaves da hucha onde meu pai metía aqueles tesouros tenme feito perder máis dun domingo de enfermidade, algo, de certo, que non me aforraba ter que lle confesar un pecado máis ao pobre do crego que non acababa de entender que meu pai non me deixara ler aqueles libros "de contos". Non fai falta dicir que na miña confesión nunca se falou máis ca "duns libros de contos que tiña o meu pai na casa e que el lles lía algunha vez aos empregados e siareiros no seu taller de zapatería.
Lin de cabo a rabo o Sâo Cipriano e o libro dos tesouros de Galicia, superando bastante ben o atranco que representaba o feito de estaren, respectivamente, en portugués e en galego. Só o da Maxia negra se me resistiu totalmente, non só porque estaba en portugués como o Sào Cipriano, senón polo medo que me impuxo aquela advertencia que aínda hoxe non teño superado de todo e que dicía así: "Se te trabucas no momento de ler calquera dos esconxuros deste libro, tes que volver a lelo de revés dende o sitio onde te confundiches até o principio". Diante da posibilidade dun trabucamento, que me pareceu moi fácil, o mellor era non meterse en fregados, aínda que nunca deixara de tentarme o esconxuro para facerse invisible.
Coa lectura dos dous primeiros libros medrou en min a curiosidade que é tan natural en todos os nenos polos temas de misterio, comprando, sempre que me foi posible, calquera libro relacionado co ocultismo e o mundo das lendas, conservando na actualidade unha edición brasileira do Ciprianillo, dúas portuguesas, unha galega, unha mexicana, unha peruana, unha arxentina e catro españolas.
Serían, non obstante, Las mil y una noches as que, definitivamente, acabarían conquistándome. As súas historias encheron a miña cabeza de neno de fantasías. A "Historia do mercador e o xenio" e o "Conto da gacela" serviron para que eu escribira a miña primeira obra dramática baixo o título de "O mercador e a cabra" que con meus irmáns e o meu primo Avelino puñemos en escea no comedor da nosa casa de Vilarnovo. Un camiño que non ía ter continuidade deixándolle o seu sitio ao "conto" como relato de tradición oral. Non fai falta insistir aquí no interese que dende sempre espertou en min a cultura popular en todas as súas manifestacións. Preto dunha ducia de publicacións acreditan suficientemente a forza desta vocación.
Moito tempo despois daquelas experiencias infantís, tería a oportunidade de publicar en Galicia de conto, en colaboración co antropólogo Xosé Manuel Sánchez Reboredo, a versión que Noia Campos –Contos galegos de tradición oral, (2002)- nos ofrece en "O boi e o burro" da "Fábula do asno, o boi e o labrador".
A lectura dun libro é sempre, ademais dunha aventura, o descubrimento de novos camiños cara ao coñecemento do universo e de nós mesmos.